ΧΑΛΑΣΤΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ονομασία Χαλάστρα είναι τόσο παλιά όσο και η αρχαία
Μυγδονία άλλες ονομασίες που δόθηκαν σε αυτήν είναι Καστρίων, Κουλιακιά και
Πύργος. Η ονομασία Καστρίων δόθηκε κατά την περίοδο της Βυζαντινής
αυτοκρατορίας λόγω της ύπαρξης κάποιου φρουρίου ή πύργου. Βέβαια στα χρόνια της
τουρκοκρατίας ήταν γνωστή ως Κουλακιά από το τουρκικό (κουλέ) που σημαίνει
πύργος. Στην βυζαντινή εποχή όμως που ήταν και έδρα της επισκοπής Καμπανίας
αναφέρονται ως Χαλάστρα αλλά και ως Καστρίων. Η ευρύτερη περιοχή γύρω από την Χαλάστρα
μαζί με την Χαλάστρα ονομάζεται Καμπανία. Το όνομα αυτό το οφείλει στους
Γαλάτες επιδρομείς. Η λέξη Καμπανία αντλείτε από την λατινική λέξη Campania το
οποίο σημαίνει πεδιάδα.
Η Χαλάστρα είναι κωμόπολη νοτιοανατολικά της Θεσσαλονίκης
και απέχει 20 χιλιόμετρα από αυτήν. Οι κάτοικοι της ανέρχονται σύμφωνα με την
απογραφή του 2011 σε 7.270. Συνορεύει με τον Αξιό ποταμό που εκβάλει στο δέλτα
του το οποίο προστατεύεται από την συνθήκη ραμσάρ. Το συγκεκριμένο δέλτα
ποικίλει από την πλούσια πανίδα και χλωρίδα και από τα σπάνια αποδημητικά
πουλιά. Ο κάμπος της ευρύτερης περιοχής συγκαταλέγεται από τους μεγαλύτερους σε
παραγωγή ρυζιού στην Ευρώπη. Επίσης ένα σημαντικό κομμάτι είναι και η αλιεία με
πλούσια παραγωγή εξαγωγής (Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία) μυδιού.
καταγωγή κατοίκων
Ο Απόλλων Παπαγεωργίου στο σύγγραμμα του η «Αρχαία Μυγδονία»
αναφέρει ότι άκμαζαν οι αρχαίες πόλεις - οικισμοί Χαλάστρα,Σίνδος, Στρέψα,
Φύσκα, Αίνεια[1]. Την περιοχή κατοικούσαν κατά τη Νεολιθική περίοδο Πελασγικά
φύλα, και συγκεκριμένα οι Μύγδονες, που έδωσαν και το όνομά τους στην περιοχή.
ιστορία
Η Xαλάστρα ή Χαλαίστρα μνημονεύεται από αρχαιοτάτους χρόνους
από φιλόσοφους και ιστορικούς όπως Στράβων Ηρόδοτος Πλούταρχος και ο ρωμαίος
ιστορικός Πλίνιος. Ο τελευταίος Μακεδόνας βασιλιάς ο Περσέας κατέστρεψε την
πόλη Χάλαιστρον όπως ονομαζόταν σε εκείνα τα χρόνια και κατάσφαξε τους
κατοίκους τhς διότι αντιτάχτηκαν στην εκστρατεία κατά των Ρωμαίων. Αλλά
ανοικοδομήθηκε κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ο Πλούταρχος
αναφέρει στους βίους «παράλληλους-Ιούλιος Καίσαρας» για τον Λήνο τον Χαλαστραίο
και μακεδόνα ευγενή ο ποιος εκμυστηρεύτηκε στον αυλικό Μηκόμαχο ότι πρόκειται
να δολοφονήσει τον Μέγα Αλέξανδρο επειδή διαφωνούσε για την εκστρατεία του στην
Άπω Ανατολή. Αυτό το πληροφορήθηκε ο στρατηλάτης και διέταξε να τον συλλάβουν,
ο Λήνος αντιστάθηκε και σκοτώθηκε από τους στρατιώτες. Σημειωτέων ότι o Λήνος
υπήρξε και αυτός όπως και ο Αλέξανδρος μαθητής του Αριστοτέλη. Ο ιστορικός
γεωγράφος Στράβων αναφέρει ότι ο Κάσσανδρος το 315π.χ. ίδρυσε την πόλη της
Θεσσαλονίκης συγκεντρώνοντας σε αυτήν 26 πόλις-χωριά μεταξύ τον οποίων και η
Χαλάστρα. Σημείο αναφοράς είναι ο χαλαστραιος Παρμενίων που υπήρξε στρατηγός
του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου του Φιλίππου και μάλιστα στάθηκε το 336 π.Χ.
μαζί με τον Άτταλο και με 100.000 μακεδόνες στην Μικρά Ασία, με σκοπό να
ελευθερώσουν τις Ελληνικές πόλις από την Τρωάδα μέχρι τον Μαίανδρο πράγμα που
επέτυχαν.
Ο Αξιός, ο πλέον σημαντικός ποταμός στην πεδιάδα της
Θεσσαλονίκης, με τις συνεχείς πλημμύρες δημιούργησε προβλήματα στους κατοίκους
της Χαλάστρας κατά τους πρώτους αιώνες της τουρκοκρατίας και ανάγκαζε τους
κατοίκους της αλλάζουν συχνά τον τόπο διαμονής.
Στα χρόνια του Μακεδονικού αγώνα 1906 - 1912 η προσφορά της
Κουλακιάς (Χαλάστρας) είναι τεράστια που το συναντάμε στο βιβλίο της Πηνελόπης
Δέλτα, τα μυστικά του βάλτου. Αξιομνημόνευτη είναι η βοήθεια της Χαλάστρας στην
απελευθέρωση της Θεσσαλονίκηςόταν ο Ελληνικος στρατός με τον βασιλιά
Κωνσταντίνο έφτασε στον ποταμό Αξιό αλλά επειδή δεν υπήρχε γέφυρα και υπό την
πίεση τωνΒουλγάρικων στρατευμάτων που για ευνόητους λόγους ήθελε να μπει πρώτη
στην Θεσσαλονίκη. Καταλυτική ήταν η προσφορά των κάτοικων της Χαλάστρας που
δημιούργησαν πλωτή γέφυρα για να προλάβει ο ελληνικός στρατός τα Βουλγαρικά
στρατεύματα έτσι ώστε να γιορτάζουμε 26 Οκτώβριου 1912 την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης
και της Χαλάστρας 22 Οκτωβρίου 1912(ελευθέρια).[2]
Η εξέλιξη του πληθυσμού της Χαλάστρας έχει ως εξής:
Απογραφή [1]
Πληθυσμός
1940
3.987
1951
4.547
1961
5.094
1971
5.795
1981
6.498
Το Ευαγγέλιο της Κουλακιάς, είναι ένα Ευαγγέλιο που εκδόθηκε
στη Κουλακιά (σημερινή Χαλάστρα) του καζά Θεσσαλονίκης τον 19ο αιώνα. Η
Χαλάστρα εκείνη την εποχή, είχε περίπου χιλίους Έλληνες κατοίκους το
1878,[1][2] σύμφωνα με τον Γάλλογεωγράφο Α. Συνβέτ (Α. Synvet), καθηγητή στο
Οθωμανικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Αποτελεί ένα χειρόγραφο εκκλησιαστικό
βιβλίο γραμμένο από τονΕυστάθιο Κυπριάδη και εκδόθηκε για να εξυπηρετήσει τις
λειτουργικές ανάγκες των κατοίκων της εποχής εκείνης. Είχε ημερομηνία έκδοσης
την 30η Νοεμβρίου 1863.
Η ακριβής απόδοση όσων γράφει το Ευαγγέλιο είναι η εξής :
“Γκοσπόντοβο ι σφέταγκο ευαγγέλιο να μπόγκα νάσαγκο γκολέμα
τσρίκφα χριστιάνοφ. Ισκάρενο να μπούγκαρτσκο ιζίκ τουβάσνο ζμπόρ να Βαρνταρία
ζα ουφ Νεντέλιτε σάτι ζα γκουντίνατα ι ζα σάτι πράζνιτσιτι γκολέμιτε ζα τσέλα
γκοντίνα ζα λειτουργκίατα. Σα πίσαλο ουτ Ευστάθιο Κυπριάδη ουφ Σέλοτο Κολακία.
Να 30 Νοέμβριο μέσιτς, 1863.”
Και η μετάφραση είναι έτσι :
“Ιερό Ευαγγέλιο του Κυρίου και Θεού μας της μεγάλης
Χριστανικής εκκλησίας. Γραμμένο στην Βουλγαρική γλώσσα, στο εδώ ομιλούμενεο
ιδίωμα της Βαρδαρίας, για την λειτουργία για όλες τις Κυριακές του χρόνου και
όλες τις μεγάλες εορτές όλου του χρόνου Γράφτηκε από τον Ευστάθιο Κυπριάδη από
το χωριό Κολακία. Στις 30 του μήνα Νοεμβρίου, 1863.”
ΠΗΓΕΣ : wikipedeia
Απόλλων Παπαγεωργίου συγγραφέας
Θεόδωρος Γκλαβέρης βιβλίο Κάμπος της Θεσσαλονίκης
Βιβλίο Χαλαστραίος πόλις Τάκης Θεωχαρίδης συγγραφέας
Πηνελόπης Δ βιβλίο τα μυστικά του βάλτου
