Ελβετία και Εγγυήσεις Συντάξεων για Επόμενη Γενιά
Γιατί η Ελβετία αγωνίζεται να εγγυηθεί συντάξεις για την επόμενη γενιά
Πολλές χώρες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του πώς να αποτρέψουν την κατάρρευση του συνταξιοδοτικού τους συστήματος στο μέλλον. Η Ελβετία, ωστόσο, αντιμετωπίζει ένα επιπλέον εμπόδιο - την άμεση δημοκρατία. Αποδεικνύεται ένα πραγματικό αίνιγμα.
Το ελβετικό συνταξιοδοτικό σύστημα είναι περίπλοκο και
βασίζεται σε τρεις λεγόμενους πυλώνες: ασφάλιση γήρατος και ζωής (γνωστή ως AVS), επαγγελματικό
συνταξιοδοτικό σχεδιασμό (συχνά αναφέρεται ως LPP) και ιδιωτική αποταμίευση γήρατος που ενθαρρύνεται μέσω των μειώσεων των φόρων.
Αυτή η ρύθμιση επιτρέπει την κατανομή των κινδύνων και,
παρόλο που «δυστυχώς δεν είναι τέλεια», θα μπορούσε να είναι «πρότυπο για άλλα
κράτη», λέει ο Thomas Gächter, καθηγητής στον τομέα
κοινωνικής ασφάλισης του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης.
Το σύστημα δίνει σίγουρα στην Ελβετία ένα χρονικό πλεονέκτημα έναντι άλλων χωρών. αλλά δεν θα το σώσει από τις συνέπειες ενός γηράσκοντος πληθυσμού, ο οποίος, σύμφωνα με τις προβλέψεις, δεν θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει τις συντάξεις των μελλοντικών συνταξιούχων εάν δεν ληφθούν διορθωτικά μέτρα. «Η βόμβα πυροδοτήθηκε», λέει ο Gächter.
Αν και η ελβετική κυβέρνηση προειδοποιεί ότι εξαντλείται ο
χρόνος, η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος είναι ένα τεράστιο έργο
που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και δεκαετίες, και σίγουρα δεν θα ολοκληρωθεί
σύντομα.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει πλέον παραιτηθεί από την ιδέα
της «εκτεταμένης χειρουργικής επέμβασης» και αντίθετα επέλεξε το μονοπάτι της
«επιδιόρθωσης εδώ και εκεί», μια στρατηγική που έχει αναδυθεί από το 2004,
καθώς όλες οι προτάσεις της για μια σημαντική αναθεώρηση είτε έχουν περάσει στο
κοινοβούλιο είτε απορρίφθηκαν από τον
λαό μέσω των δημοψηφισμάτων.
Οι ενέργειες της Ελβετίας όσον αφορά την αντιμετώπιση του
θέματος αυτού άλλαξαν μετά την ενδέκατη αναθεώρηση του AVS. Προηγουμένως,
οποιεσδήποτε μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος επέφεραν βελτίωση ή
ενοποίηση των όρων για τους συνταξιούχους. Ως εκ τούτου, ήταν ευκολότερο να
συγκεντρώσει την πλειοψηφία στις κάλπες όποια πολιτική παράταξη πρότεινε τέτοιου
είδους λύσεις μέχρι τώρα.
Το ίδιο το AVS υιοθετήθηκε στην Ελβετία μετά από μεγάλη λαϊκή αποδοχή: γιατί αυτό που επρόκειτο να γίνει ο πρώτος πυλώνας - βάση του συνταξιοδοτικού συστήματος εγκρίθηκε από το 80% των ψηφοφόρων σε εθνικό δημοψήφισμα στις 6 Ιουλίου 1947. Η πληρωμή των συντάξεων ξεκίνησε τον επόμενο χρόνο, και αποτέλεσε μεγάλη ικανοποίηση για τους δικαιούχους συντάξεων.
Ωστόσο, από τότε που οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις άρχισαν
να επιδεινώνουν την κατάσταση για τους αντισυμβαλλομένους, η υπέρβαση των
περιορισμών της άμεσης δημοκρατίας έχει γίνει όλο και πιο δύσκολη για τις
πολιτικές αρχές.
Επιπλέον, η συντριπτική πλειοψηφία των νέων - που είναι πιο πιθανό να υποστηρίξει σκληρά μέτρα για να εμποδίσει το AVS να βυθιστεί και να μην αντέξει, αλλά και οι μελλοντικές γενιές για να μην υποχρεωθούν να πληρώσουν το λογαριασμό επιμένουν να μείνουν μακριά από τα δημοψηφίσματα και να μην ληφθούν υπ όψιν οι δημοκρατικές διαδικασίες, αλλά να επιμείνουν στην αλήθεια των αριθμών. Εν τω μεταξύ, η συμμετοχή σε δημοψηφίσματα είναι υψηλή μεταξύ των ηλικιωμένων και εκείνων που είναι κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης.
Όπως λένε, οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι το ζήτημα των
συντάξεων γήρατος βρίσκεται σταθερά στην πρώτη γραμμή των ανησυχιών του
ελβετικού λαού, ενώ η εμπιστοσύνη τους στην ικανότητα των πολιτικών να επιλύουν
κρίσιμα προβλήματα έχει καταρρεύσει.
Θα καταφέρουν οι Ελβετοί υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων να
εξαργυρώσουν στα μάτια της πλειοψηφίας του πληθυσμού την λύση με τη
μεταρρύθμιση «AVS 21», την οποία η κυβέρνηση έχει ήδη υποβάλει στο κοινοβούλιο;
Ή θα συνεχίσει να μειώνεται η εμπιστοσύνη και σε αυτά;
Το νομοσχέδιο είναι σίγουρα το αντικείμενο πικρών αντιπαραθέσεων.
Ένα από τα πιο ευαίσθητα σημεία του κυβερνητικού σχεδίου είναι αναμφίβολα η προτεινόμενη αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης για τις γυναίκες, από 64 σε 65. Το γεγονός ότι οι γυναίκες στην Ελβετία δικαιούνται επί του παρόντος τακτική σύνταξη γήρατος ένα έτος νωρίτερα από τους άνδρες, είναι αυτό που το θεωρούν προνόμιο σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Εν τω μεταξύ, οι αντίπαλοι της αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών υποστηρίζουν ότι, κατά μέσο όρο, οι γυναίκες στην Ελβετία λαμβάνουν σημαντικά χαμηλότερες συντάξεις από τους άνδρες.
Πηγή: swiss info
