Δολάριο και Ηνωμένες Πολιτείες στο Στόχαστρο

 

Η ομάδα των αναδυόμενων οικονομιών που ονομάζεται BRICS έθεσε πρόσφατα σε εφαρμογή την ιδέα της δημιουργίας ενός νέου νομίσματος που θα υποστηρίζεται από χρυσό .

Αυτή η ιδέα ρωσικής προέλευσης στοχεύει στον «αφοπλισμό του δολαρίου από τον ρόλο του ως γεωπολιτικού όπλου αλλά και στη μείωση της αμερικανικής ηγεμονίας στο παγκόσμιο εμπόριο και τα οικονομικά.

Κατά τη φάση του κανόνα του χρυσού, το πολύτιμο μέταλλο χρησιμοποιήθηκε από τις κυβερνήσεις για να ορίσουν μια σταθερή τιμή για την αγορά και την πώληση χρυσού, όπου αυτή η σταθερή αξία προοριζόταν να καθορίσει την αξία του νομίσματος .

Το 1971 , ωστόσο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον αποφάσισε απροσδόκητα να εγκαταλείψει το σύστημα χρυσού προτύπου και να στραφεί σε ένα νομισματικό σύστημα πλήρους fiat (νομίσματα κεντρικής τράπεζας).

Έκτοτε, τα συναλλαγματικά αποθέματα των κεντρικών τραπεζών συνδύαζαν διάφορα στοιχεία  συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών ξένων νομισμάτων όπως το δολάριο, το ευρώ, η στερλίνα κ.λπ.

Επομένως, η ιδέα της επιλογής του χρυσού ως αντιστάθμισης της αξίας του νομίσματος δεν είναι νέα.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι χώρες BRICS συζητούν την εισαγωγή ενός νομίσματος με χρυσό για το εμπόριο και τις επενδύσεις μεταξύ των χωρών μελών.

Η προϊστορία

Στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής και των αποθεμάτων χρυσού.

Το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ουσιαστικά χρεοκοπημένο, με τα απομεινάρια της περιοχής της στερλίνας να συνδέονται μεταξύ τους από τους ελέγχους κεφαλαίων και εμπορίου.

Μόλις η βρετανική λίρα έγινε μετατρέψιμη τον Ιούλιο του 1947, λόγω της επιμονής των ΗΠΑ, υπέκυψε στη συντριπτική πίεση πωλήσεων του νομίσματος αυτού.

Το δολάριο, το οποίο ήταν συνδεδεμένο με τον χρυσό στα 35 δολάρια η ουγγιά, ενισχυμένο από την προνομιακή θέση της Αμερικής στο νεοσύστατο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο  πολύ γρήγορα καθιερώθηκε ως το θεμέλιο του παγκόσμιου εμπορίου και χρηματοδότησης.

Ενώ οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν σήμερα μόνο το 25% της παγκόσμιας παραγωγής, το δολάριο παραμένει εμπλεκόμενο σχεδόν στο 90% όλων των συναλλαγών σε ξένο νόμισμα.

Παρά τον κεντρικό του ρόλο στο διασυνοριακό εμπόριο και τον δανεισμό, ωστόσο, το μερίδιο του δολαρίου στα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας έχει μειωθεί από 72% το 2000 σε 59% σήμερα.

Δεδομένης της πρόσφατης σκληρής κριτικής της αμερικανικής νομισματικής πολιτικής από αξιωματούχους στην Κίνα, τη Ρωσία, τη Βραζιλία, τη Σαουδική Αραβία και αλλού, μπορεί επομένως να φανεί ότι η αδιαμφισβήτητη κυριαρχία του δολαρίου πλησιάζει στο τέλος της, με εκτεταμένες παγκόσμιες οικονομικές συνέπειες.

Η απειλή από τις ΗΠΑ

Πολλοί σχολιαστές έχουν επισημάνει την πιθανή εμφάνιση ενός κόσμου πολλαπλών νομισμάτων στον οποίο το δολάριο θα παίζει πολύ μειωμένο ρόλο.

Ένας τέτοιος κόσμος, ωστόσο, είναι ασυμβίβαστος με το πολυμερές εμπορικό σύστημα όπως το γνωρίζουμε.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η μεγαλύτερη απειλή για την κυριαρχία του δολαρίου δεν προέρχεται από ανταγωνιστικές εναλλακτικές λύσεις, αλλά από την ίδια την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Η πρόσφατη αντιπαράθεση για το ανώτατο όριο του ομοσπονδιακού χρέους στο Καπιτώλιο, που απείλησε να προκαλέσει παγκόσμια χρηματοπιστωτική αστάθεια, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Η προοπτική μιας ατελείωτης επανάληψης μιας τέτοιας απερίσκεπτης κομματικής σύγκρουσης στις Ηνωμένες Πολιτείες ώθησε την Fitch Ratings να υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας από AAA σε AA+, υπογραμμίζοντας τις αμφιβολίες σχετικά με το εάν οι παγκόσμιοι επενδυτές μπορούν να συνεχίσουν να εμπιστεύονται την «πλήρη πίστη αλλά και την πίστη της κυβέρνησης των ΗΠΑ».

Όμως μια ακόμη πιο άμεση απειλή πίσω από την κυριαρχία του δολαρίου είναι η αυξανόμενη χρήση του ως γεωπολιτικού όπλου για τη στήριξη της αμερικανικής ηγεμονίας.

Ενώ οι κυρώσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ ήταν σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματικές στην αλλαγή της συμπεριφοράς των αυταρχικών καθεστώτων στη Βόρεια Κορέα, το Ιράν και τη Ρωσία, έχουν προκαλέσει σημαντικό οικονομικό πόνο στους ίδιους τους Αμερικανούς πρώτα και μετά στους Ρώσους για παράδειγμα.

Και όπως… η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών τροφοδοτεί τη μικροβιακή αντοχή, η υπερβολική χρήση κυρώσεων ωθεί τις στοχευμένες χώρες, καθώς και χώρες -μελλοντικούς πιθανούς στόχους-, να μειώσουν τη δέσμευσή τους με το χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ.

Αν και αυτό συνεπάγεται οικονομικό πλήγμα, το κόστος είναι ασήμαντο σε σύγκριση με το κόστος, για παράδειγμα, δέσμευσης ή ακόμη και κατάσχεσης των αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας.

Εξέχοντες πολιτικοί των ΗΠΑ έχουν υποστηρίξει τέτοιες κατασχέσεις στην περίπτωση της Ρωσίας, προκειμένου να αποζημιώσουν την Ουκρανία για το φρικτό κόστος της εισβολής της Ρωσίας. Το πρόβλημα είναι όμως ότι ενώ κατασχέθηκαν τραπεζικοί λογαριασμοί της Ρωσίας και Ρώσων επιχειρηματιών δεν φαίνεται στον ορίζοντα η κάμψη της Ρωσίας. Κάτι που ενισχύει την επιρροή της σε χώρες που αμφισβητούν την οικονομική κυριαρχία των ΗΠΑ και του δολαρίου. 

Πηγή World Economy Forum

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ  Χημικά από το Ισραήλ σε Σήραγγες της Χαμάς στη Γάζα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ  Ο πόλεμος της Γάζας και οι πολλαπλές ερμηνείες του