Η νέα Πανδημία Ήρθε και ονομάζεται Μακροχρόνια Ανεργία
Με το Covid-19 να χτυπά σκληρά στην αγορά εργασίας, τα ποσοστά μακροχρόνιας ανεργίας αυξάνονται παγκοσμίως. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η κατάσταση θα μπορούσε να είναι μια ωρολογιακή βόμβα.
Ο Oliver Schopfer, λογιστής στα 50 του από το καντόνι Vaud
(νοτιοδυτική Ελβετία), βρισκόταν εκτός εργασίας για σχεδόν ένα χρόνο προτού
βρει τελικά μια θέση στο τέλος του 2019. Μόλις ένα μήνα μετά την έναρξη της
νέας του δουλειάς, ο Schopfer - ο οποίος έχει πάνω από 30 χρόνια εμπειρίας στον
τομέα του - βρέθηκε πάλι εκτός εργασίας.
«Η εταιρεία που εργαζόμουν συνεργάστηκε πολύ με τους
ιδιοκτήτες εστιατορίων», υπενθύμισε ο Schopfer. «Όταν η κρίση του Covid-19 μας
έπληξε, μου είπαν ότι δεν μπορούσαν πλέον να πληρώσουν τον μισθό μου».
Στην Ελβετία και αλλού, οι κυβερνήσεις εισήγαγαν περισσότερο
ή λιγότερο αυστηρά μέτρα την άνοιξη του 2020 για την καταπολέμηση της
πανδημίας, θέτοντας ουσιαστικά σε αναστολή ολόκληρη την οικονομία. Στο πλαίσιο
της γενικής αβεβαιότητας που ακολούθησε, πολλές εταιρείες ανέβαλαν την πρόσληψη
ενώ άλλες αναγκάστηκαν αμέσως να απολύσουν εργαζόμενους. Το λιανικό εμπόριο, τα
τρόφιμα και τα ποτά, ο τουρισμός και η ψυχαγωγία ήταν οι τομείς που επλήγησαν
περισσότερο από την οικονομική κρίση.
Τα στατιστικά στοιχεία για την ανεργία έχουν προχωρήσει από
τότε διαφορετικά ανάλογα με τη χώρα, τη δομή της αγοράς εργασίας της, τα μέτρα
υγείας που εφαρμόζονται και τις στρατηγικές που εφαρμόζονται για τη διαφύλαξη
της απασχόλησης. Όμως, κατά τη διάρκεια του 2020, οι αριθμοί αυξήθηκαν σχεδόν
παντού.
Μέχρι τον Ιανουάριο του 2021, το ποσοστό ανεργίας στην
Ελβετία, ενώ παρέμεινε χαμηλό σε σύγκριση με τους γείτονές του, είχε φτάσει σε
επίπεδα ρεκόρ - 5% σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) και 3,7%
σύμφωνα με την Ελβετική Κρατική Γραμματεία Οικονομικών Υποθέσεων (SECO) , το οποίο περιλαμβάνει
μόνο στα στατιστικά του άτομα τα οποία είναι εγγεγραμμένα σε περιφερειακά
κέντρα απασχόλησης. Αυτά τα κέντρα λειτουργούν παράλληλα με το σύστημα ελέγχου της
ανεργίας της Ελβετίας, δίνουν συμβουλές καθώς και θέσεις εργασίας.
Με μια καθόλου πιθανή βελτίωση των οικονομικών προοπτικών
στο εγγύς μέλλον, αυξάνονται οι ανησυχίες ότι αυτή η περίοδος ανεργίας θα
μπορούσε να παραταθεί για μήνες ή και χρόνια για ορισμένα τμήματα του
πληθυσμού.
Ιστορικό υψηλό
Η μακροχρόνια ανεργία ανέβηκε στα υψηλότερα επίπεδα στις
περισσότερες χώρες σε όλο τον κόσμο. Οι «μακροχρόνιοι» άνεργοι ορίζονται ως οι
άνεργοι περισσότερο από ένα χρόνο. Ο αριθμός των νέων μακροχρόνια ανέργων στη
Γερμανία έφτασε τα 500.000 στο τέλος του
2020. Πέρυσι, το ποσοστό αυξήθηκε κατά 37% στην Αυστρία και κατά 52% στην Ισπανία. Στη Γαλλία, η
κατάσταση αφορά περίπου τρία εκατομμύρια άτομα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς έχουν δει τα μεγαλύτερα
άλματα στη μακροχρόνια ανεργία. Οι άνεργοι για τουλάχιστον έξι μήνες στο τέλος
του 2020 ανήλθαν στο 2,8% του αμερικανικού πληθυσμού και στο 2,2% του Καναδά.
Θα μπορούσε να είναι
χειρότερα ?
Ο Rafael Lalive,
καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης και στο Enterprise for Society E4S, αναφέρει ότι αυτά τα στοιχεία
υποδηλώνουν ότι οι αριθμοί μακροχρόνιας ανεργίας θα συνεχίσουν να αυξάνονται
τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, προσθέτει, η κάμψη στην αγορά εργασίας δεν ήταν
μέχρι σήμερα τόσο σοβαρή όσο φοβόταν.
Στην Ευρώπη, ένα δημόσιο μέτρο ειδικότερα φαίνεται να
βοήθησε να σταματήσει η παλίρροια: μερική ανεργία ή βραχυπρόθεσμες συμβάσεις.
Οι κυβερνήσεις έχουν αποζημιώσει τις επιχειρήσεις που μειώνουν προσωρινά τον
αριθμό των ωρών εργασίας των εργαζομένων, αντί να απολύουν προσωπικό. Πάνω από 1,3 εκατομμύρια
άνθρωποι στην Ελβετία - σχεδόν το ένα τέταρτο του ενεργού πληθυσμού - και 32
εκατομμύρια σε ολόκληρη την Ευρώπη επωφελήθηκαν από τέτοιους μηχανισμούς κατά
τη διάρκεια του πρώτου κύματος του Covid-19 τον Απρίλιο του 2020. Τον Νοέμβριο, σχεδόν 300.000
άνθρωποι στην Ελβετία εξακολούθησαν να βρίσκονται σε μερική ανεργία.
Μια τέτοια κατάσταση μπορεί να διατηρεί κάποιες θέσεις
εργασίας «τεχνητά», και η ανεργία θα μπορούσε να αυξηθεί μόλις αρθούν τα μέτρα.
Στις ΗΠΑ και στον Καναδά, όπου δεν υπάρχουν τέτοια μέτρα, οι
αριθμοί μακροχρόνιας ανεργίας πλησιάζουν τα αρχεία που καταγράφηκαν τελευταία
κατά τη διάρκεια της ύφεσης του 2010. Από αυτά, ένας συγκεκριμένος αριθμός
γνωρίζει ότι θα επικοινωνήσει μαζί τους μόλις ο εργοδότης τους αρχίσει να
προσλαμβάνει ξανά », δήλωσε ο Lalive.
Το φάντασμα του
αποκλεισμού
Για ορισμένους, η τρέχουσα κατάσταση είναι μια φάση που θα
περάσει όταν οι οικονομικές προοπτικές αρχίσουν να διαφαίνονται και πάλι. Αλλά
άλλοι -οι περισσότεροι-αντιμετωπίζουν μια διαρκή περίοδο εκτός εργασίας. Τα
στοιχεία για τη μακροχρόνια ανεργία είναι τα τελευταία που βελτιώθηκαν μετά την
έναρξη της ανάκαμψης, λέει ο Lalive.
Έχουν δείξει μελέτες, ότι όσοι δεν εργάζονται για μεγάλο
χρονικό διάστημα έχουν αντίστοιχα χειρότερες πιθανότητες εύρεσης εργασίας. Και
η τρέχουσα κατάσταση καθιστά τα πράγματα ακόμη πιο περίπλοκα, καθώς οι θέσεις
χαμηλού μισθού και χαμηλής ειδίκευσης (συνήθως ένας τρόπος για να κερδίσουν ένα
βήμα στην αγορά εργασίας), «είναι σήμερα οι πιο δύσκολο να βρεθούν, αφού πολλές
τέτοιες θέσεις εργασίας έχουν σταματήσει» εξήγησε ο Benoît Gaillard, συν-διευθυντής επικοινωνιών και εκστρατειών με την
Ελβετική Ομοσπονδία Συνδικάτων.
Μακροπρόθεσμα, η ανεργία μπορεί να έχει σοβαρές υλικές και
ψυχολογικές συνέπειες. Οι δικαιούχοι κοινωνικής πρόνοιας διατρέχουν επίσης τον
κίνδυνο να αυξηθούν σε αριθμό, με συνέπεια, δυσβάσταχτα για το κράτος επιδόματα.
Επίσης αυξάνονται και οι καταστάσεις όπου οι άνθρωποι αποκλείονται από την
κοινωνία λόγω έλλειψης εργασίας και χρημάτων αλλά και ψυχολογικών παραγόντων,
σαν αποτέλεσμα όλων των παραπάνω.
Η συνδικαλιστική ομοσπονδία ανησυχεί ότι οι ανισότητες θα
ενταθούν μεταξύ εκείνων που έχουν πληγεί ελαφρώς από την κρίση και εκείνων που
θα ωθηθούν έξω από την αγορά εργασίας για μια μεγάλη ή και μια διαρκή χρονική
περίοδο. Πολλοί από τους τελευταίους θα έχουν επίσης υποστεί οικονομικές
δυσκολίες, δεδομένου ότι έχουν ήδη συχνά χαμηλούς μισθούς. «Θα μπορούσαμε να
έχουμε ανθρώπους που θα φέρουν τα βαθιά σημάδια αυτής της περιόδου για μεγάλο χρονικό
διάστημα», είπε ο Gaillard.
Ο Olivier Schopfer, ο άνεργος λογιστής από το καντόνιο Vaud, είναι αισιόδοξος ότι θα βρει δουλειά σύντομα και ότι ο ιός είναι απλώς μια αποτυχία. «Φυσικά η απόρριψη σε αιτήσεις μπορεί να με μειώνει, αλλά δεν το βάζω κάτω. Απλώς παίρνω τα πράγματα καθώς έρχονται », είπε. Τα επιδόματα ανεργίας του έχουν επεκταθεί και επί του παρόντος εργάζεται σε σχέδιο επανένταξης με έναν οργανισμό.
